कालिकोट । दशैँ–तिहार नजिकिँदै जाँदा गाउँ फर्किने यात्रुको चाप बढेसँगै कर्णालीका ग्रामीण सडकहरू असहज र जोखिमपूर्ण बन्न थालेका छन्। सामान्यतया शून्यजस्तै हुने आवतजावत चाडपर्वमा भने यात्रुका लागि कष्टकर यात्राको बाध्यता बनेको छ।
सुर्खेतदेखि कालिकोटतर्फ जाने सार्वजनिक यातायातका गाडीमा यात्रुलाई बस्ने सिट नै पाउन गाह्रो भएको छ। कतिपयले १०–१२ घण्टासम्म ठडिएरै यात्रा गर्नुपरेको छ। कालिकोटकी अनुजा शाही भन्छिन्, “१२ घण्टासम्म उभिएर यात्रा गर्दा असह्य पीडा हुन्छ। हाम्रो लागि यति कठिन छ भने वृद्धवृद्धा र बालबालिकाको दशैँ यात्रा त झन् यातना जस्तै हुन्छ।”
सिट क्षमताभन्दा दोब्बर यात्रु
चालकसहित १० सिट क्षमताको गाडीमा २५ जनासम्म र २०–२२ सिट क्षमताको गाडीमा ३०–३५ जनासम्म यात्रु कोचिने गरेका छन्। यात्रु मात्र नभई प्रत्येकसँग बोरा–बोरा सामान समेत हुने भएकाले गाडीको छाना, हुट र भुइँसम्म भरिन्छ। टायरसम्म थिचिने अवस्था देखिँदा पनि चालकहरूले जोखिम मोलेर यात्रु गाउँसम्म पुर्याइरहेका छन्।
पलाँता जाँदै गरेका रमेश बमले सामाजिक सञ्जालमा आफ्नो अनुभव यसरी बाँडेका छन्, “म बसेको गाडीमा २२ जना थियौँ, सामान तीन तहमा बाँधिएको थियो। कोल्टो परेको सडकमा गाडी पल्टिने जस्तो लाग्थ्यो, तर सुरक्षित पुग्यौँ, यही नै सान्त्वना हो।”
सडकको दयनीय अवस्था
कालिकोटका नरहरिनाथ, पलाँता, पचालझरना, सान्नीत्रिवेणी, शुभकालिका लगायतका गाउँपालिका र रास्कोट, तिलागुफा तथा खाँडाचक्र नगरपालिकातर्फका सबै ग्रामीण सडक जोखिमपूर्ण छन्। कतै पहिरो, कतै असमतल भिरालो सडकले दशैँ यात्रालाई अझ कठिन बनाएको छ।
कर्णाली राजमार्ग र करिडोर
कर्णाली प्रदेशलाई देशको मुख्य यातायात सञ्जालसँग जोड्ने कर्णाली राजमार्ग चाडपर्वमा यात्रुको जीवनरेखा जस्तै भए पनि यसको अवस्था अत्यन्त दयनीय छ। सडक सँकुचित, असमतल र धेरै ठाउँमा मर्मतविहीन हुँदा सवारी सञ्चालन जोखिमपूर्ण बनेको छ।
यस्तै, भारत हुँदै चीनसम्म जोड्ने महत्वाकांक्षी आयोजना कर्णाली करिडोर अझै पूर्ण रूपमा सञ्चालनमा आउन सकेको छैन। आंशिक रूपमा मात्रै उपयोगमा रहेकाले वैकल्पिक बाटोको सुविधा यात्रुले पाउन सकेका छैनन्। यदि यो करिडोर पूर्ण रूपमा सञ्चालनमा आएको भए चाडपर्वमा देखिने अत्यधिक चाप केही हदसम्म कम हुने यातायात व्यवसायीको धारणा छ।
निकाय मौन, यात्रु पीडित
यातायात व्यवस्था कार्यालय, स्थानीय सरकार र सुरक्षाकर्मीले यात्रु सुरक्षामा चासो देखाउने आश्वासन दिए पनि व्यवहारमा यात्रुहरू आफैं जोखिम मोलेर यात्रा गर्न विवश छन्। गाडीको अभाव, सडकको अवस्था र यात्रुको दबाबका कारण चाडपर्वमा ‘ओभरलोडिङ’ सामान्यजस्तै बनेको छ।
बाध्यताको यात्रा
दशैँमा घर फर्कने र तिहारपछि पुनः कार्यक्षेत्र जानुपर्ने बाध्यताले यात्रुहरू भीड, असुविधा र जोखिम सहेरै यात्रा गर्न विवश छन्। दशैँ–तिहारको खुशीलाई पनि उनीहरूले जोखिमपूर्ण यात्रामा भर पर्नुपर्ने अवस्थाले कर्णालीको यातायात संरचनाको कमजोर वास्तविकता झल्काएको छ।
