काठमाडौं । नेपालको वाम राजनीतिमा फेरि एकपटक ऐतिहासिक मोड आएको छ। देशका प्रमुख वामपन्थी शक्तिहरू — नेकपा (माओवादी केन्द्र), नेकपा (एकीकृत समाजवादी), नेकपा (मसाल), नेकपा (केन्द्र) र जनमतसमेतका बीचमा पार्टी एकता सहमति पत्रमा हस्ताक्षर गरिएको छ।
यो एकता सहमति पत्रले समाजवाद–कम्युनिजमको आदर्शमा आधारित वैज्ञानिक समाजवादको मार्ग पुनः सुदृढ बनाउने प्रतिबद्धता जनाएको छ। दस्तावेजमा जनताको आर्थिक, सामाजिक र सांस्कृतिक मुक्ति सुनिश्चित गर्ने, राष्ट्रिय स्वाभिमान र जनसहभागितालाई प्राथमिकतामा राख्ने उल्लेख छ।
कम्युनिस्ट आन्दोलनको नयाँ चरण
नेपालमा विगतका दशकहरूमा भएका विभाजन, असहमति र नेतृत्व विवादपछि यो सहमति कम्युनिस्ट आन्दोलनलाई एकजुट दिशामा लैजाने प्रयासको रूपमा हेरिएको छ।
विश्लेषकहरूले यो कदमलाई “वामपन्थी पुनर्संयोजनको ऐतिहासिक अवसर” भनेर व्याख्या गरेका छन्।
पार्टी एकता राष्ट्रिय सम्मेलन २०८२ कार्तिक १९ गते आयोजना हुने र त्यसपछि एकीकृत महासम्मेलनमार्फत नवनिर्मित पार्टीको नाम, नीतिगत दस्तावेज र संगठन संरचना औपचारिक रूपमा टुंगो लगाइने उल्लेख छ।
नेपालको राजनीतिक सन्दर्भमा यसको अर्थ
नेपालको समसामयिक राजनीतिमा यस एकताले ठूला दलहरूबीचको शक्ति सन्तुलनमा प्रभाव पार्ने अपेक्षा गरिएको छ।
संविधानको रक्षा, सुशासन, आर्थिक रूपान्तरण र युवा सहभागिताको मुद्दालाई केन्द्रमा राख्दै नयाँ शक्तिको उदय सम्भव भएको विश्लेषण गरिएको छ।
यसले एमाले र अन्य दलहरूमाथि पनि वामपन्थी एकताको दबाब सिर्जना गर्ने अनुमान गरिएको छ।
जेन–जि आन्दोलन र नयाँ राजनीतिक सोच
समाजको नयाँ पुस्ता — जेन–जि पुस्ता — सामाजिक न्याय, वातावरणीय उत्तरदायित्व, डिजिटल स्वतन्त्रता र पारदर्शी शासनको माग गर्दै सक्रिय बन्दै गएको छ।
विशेषज्ञहरूको मतमा यदि नयाँ एकीकृत कम्युनिस्ट पार्टीले जेन–जि पुस्ताको भावनालाई सम्बोधन गर्न सके, यो एकता केवल परम्परागत आन्दोलन नभई नयाँ युगको सामाजिक पुनर्जागरण बन्न सक्छ।
जेन–जि पुस्ताको सहभागिता बिना कुनै पनि राजनीतिक आन्दोलन दिगो बन्न नसक्ने भन्दै पार्टीले युवाहरूका विचार, सिर्जनात्मकता र प्रविधि–सक्रियतालाई अंगीकार गर्ने अपेक्षा गरिएको छ।
नेपालको वाम आन्दोलन फेरि एकपटक एकताको मार्गमा अग्रसर भएको छ। साझा आदर्श, वर्गीय हित र राष्ट्रिय स्वाभिमानका आधारमा तयार भएको यो सहमति पत्रले देशको राजनीतिक दिशालाई नयाँ मोड दिन सक्छ।
